Xã Mao Điền, thành phố Hải Phòng là đơn vị hành chính được thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025 trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Tân Trường, Cẩm Đông và một phần diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Phúc Điền (thuộc huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương cũ) theo Nghị quyết số 1669/NQ-UBTVQH15 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16 tháng 6 năm 2025 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của thành phố Hải Phòng năm 2025.
Trụ sở xã Mao Điền được đặt tại trụ sở Đảng ủy - HĐND - UBND - UBMTTQVN xã Tân Trường hiện tại
Xã có diện tích tự nhiên 24,37 km², gồm 23 thôn với tổng dân số 48.331 người. Đảng bộ xã Mao Điền có 1.560 đảng viên, sinh hoạt tại 54 chi, đảng bộ trực thuộc. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức và người lao động cấp xã dự kiến 65 người. Trụ sở của Đảng ủy-HĐND-UBND xã Mao Điền được đặt tại thôn Tràng Kỹ (trụ sở của Đảng ủy-HĐND-UBND xã Tân Trường cũ), đây là vị trí trung tâm của xã, thuận tiện giao thông đi lại, giao dịch của tổ chức và công dân, phù hợp với quy hoạch vùng, quy hoạch của địa phương, đảm bảo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và phát triển kinh tế - xã hội bền vững của xã.
Xã Mao Điền có QL5A chạy qua với nhiều KCN có lợi thế phát triển kinh tế xã hội
Khi được thành lập, xã Mao Điền hội tụ được nhiều yếu tố thuận lợi từ các xã cũ. Xã Tân Trường, Phúc Điền với lợi thế bám sát quốc lộ 5A, có nhiều đơn vị đóng trên địa bàn như trường học, bệnh viện, ngân hàng và các khu công nghiệp Tân Trường, Phúc Điền với hàng ngàn lao động trong và ngoài khu vực đến làm việc. Các ngành nghề dịch vụ phát triển nhanh chóng, đời sống vật chất, tinh thần của người dân trong xã được nâng lên. Xã Cẩm Đông đã được công nhận đạt xã NTM kiểu mẫu về giáo dục, xã Tân Trường đạt xã NTM kiểu mẫu về văn hóa là những điều kiện thuận lợi để xã Mao Điền sau này tiếp tục phát triển văn hóa xã hội trên địa bàn…
Văn Miếu Mao Điền - Trường học, trường thi xưa, Biểu tượng hiếu học Xứ Đông nằm trên địa bàn xã Mao Điền
Việc đặt tên xã Mao Điền là tên của đơn vị hành chính mới khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp không chỉ đơn thuần là tên của một đơn vị hành chính mà còn thể hiện sự tôn trọng lịch sử, tôn vinh các di sản văn hóa – lịch sử của dân tộc. Trên địa bàn xã có Văn miếu Mao Điền, là một trong những Văn miếu lớn và có giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc Bộ, đây là nơi tôn vinh đạo học và truyền thống hiếu học của nhân dân xứ Đông – mảnh đất “địa linh nhân kiệt", nơi đã sản sinh nhiều bậc hiền tài cho đất nước. Văn miếu Mao Điền tiền thân là Văn miếu trấn Hải Dương, được xây dựng từ thời Lê Sơ (đầu thế kỷ XV) tại xã Vĩnh Lại, huyện Đường An, phủ Thượng Hồng. Đến năm Tân Dậu 1801 (thế kỷ XIX), trấn lỵ Hải Dương được di dời về Mao Điền, Văn miếu trấn Hải Dương cũng được chuyển về đây và sáp nhập vào Trường thi Hương của trấn Hải Dương, trở thành trung tâm giáo dục - thi cử lớn thứ hai toàn quốc, chỉ sau Văn Miếu Quốc Tử Giám Thăng Long. Văn miếu Mao Điền là nơi tôn vinh đạo học và các danh nhân khoa bảng như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Mạc Đĩnh Chi, Chu Văn An, Lê Quý Đôn... Trải qua thăng trầm lịch sử và chiến tranh, Văn Miếu từng bị hư hại nặng nề nhưng đã được phục dựng, bảo tồn nhiều lần. Đặc biệt, từ năm 2002–2004, toàn bộ khu di tích được trùng tu quy mô lớn, khôi phục lại kiến trúc truyền thống với các hạng mục tiêu biểu như: cổng tam quan, gác chuông, gác trống, nhà bia, tiền tế, hậu cung… Khu bia tiến sĩ tại đây ghi danh 637 vị đại khoa của trấn Hải Dương trong suốt các triều đại phong kiến - là niềm tự hào của vùng đất học. Văn miếu Mao Điền đã được Đảng và Nhà nước xếp hạng di tích quốc gia vào năm 1992; xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt vào tháng 12 năm 2017 và được UBND tỉnh công nhận là khu du lịch cấp tỉnh vào ngày 06 tháng 12 năm 2024. Văn Miếu Mao Điền không chỉ là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia đặc biệt mà còn là địa chỉ giáo dục truyền thống hiếu học, là nơi tổ chức lễ hội văn hóa tiêu biểu của tỉnh Hải Dương vào mùa xuân hằng năm, là điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước, những người yêu mến lịch sử, văn hóa và giáo dục Việt Nam.
Như vậy, đặt tên xã Mao Điền khi sáp nhập 3 đơn vị hành chính (xã Phúc Điền, xã Tân Trường, xã Cẩm Đông) để thực hiện chủ trương của Trung ương về việc thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp không chỉ phù hợp với lịch sử địa lý, lịch sử dân tộc và truyền thống hiếu học của người dân xứ Đông xưa mà còn để giữ gìn, bảo tồn, phát huy, lan tỏa giá trị văn hóa, hun đúc niềm tự hào về một vùng đất học lâu đời, đồng thời tiếp thêm động lực cho các thế hệ hôm nay và mai sau xây dựng quê hương ngày một giàu mạnh.
Hệ thống đường giao thông được đầu tư nâng cấp tạo điều kiện phát triển KTXH nâng cao đời sống người dân
Với vị trí địa lý thuận lợi, truyền thống lịch sử, tinh thần đoàn kết và thế mạnh vốn có, xã Mao Điền có tiềm năng trở thành một trong những trung tâm phát triển kinh tế - xã hội mới của thành phố Hải Phòng. Các chính sách phát triển kinh tế, văn hóa-xã hội sẽ được kế thừa, phát huy và đầu tư, khai thác tối đa tiềm năng của vùng đất có chiều dài lịch sử lâu đời: từ nông nghiệp, làng nghề truyền thống đến tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ, du lịch. Người dân xã Mao Điền sẽ được hưởng lợi từ các chương trình như: phát triển hạ tầng kinh tế đô thị, văn hóa, giáo dục, y tế ... Đặc biệt, việc phát triển du lịch văn hóa tâm linh, lịch sử giáo dục gắn liền với di tích Văn miếu Mao Điền sẽ ngày càng thu hút đông đảo lượng du khách trong và ngoài nước tới tham quan, chiêm bái. Điều này một lần nữa khẳng định xã Mao Điền không chỉ thể hiện lòng tự hào về di sản văn hóa mà còn là cam kết của chính quyền và người dân trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống lịch sử và văn hóa của vùng đất con người xứ Đông trong tương lai./.